ناجیه حاجی عزیزی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به راه اندازی کانون درستی و اخلاق پژوهش ایران – کیان – در جهت ایجاد مرجعی برای رسیدگی به شکایات پژوهشگران اظهار داشت: این کانون با هدف ترویج و اشاعه اصول درستی و اخلاقی پژوهش در ایران از سوی گروه اخلاق اطلاعات انجمن علمی مدیریت اطلاعات ایران و با حمایت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور راه‌اندازی شده است.
وی با بیان اینکه در این کانون تمامی پژوهشگران و استادانی دغدغه اخلاقی شدن پژوهش کشور را دارند می توانند فعالیت داشته باشند ادامه داد: کانون درستی و اخلاق پژوهش ایران، بستری فراهم آورده تا به کمک پژوهشگران، اخلاقی کردن پژوهش در ایران شکل عملیاتی به خود گیرد.
حاجی عزیزی با اشاره به یکسری بداخلاقی ها و بدرفتاری های پژوهشی که در ایران و جهان، اتفاق می افتد، خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از این بداخلاقی های پژوهشی در تمام دنیا کانون ها و انجمن های بسیاری با نام هایی چون دفتر درستی پژوهش، راه اندازی شده که در جهت فرهنگسازی و وضع قوانین و مقررات اقداماتی انجام می دهند.
وی گام نخست اخلاقی کردن پژوهش را فرهنگسازی عنوان کرد و گفت: بالغ بر ۲۰ مصداق برای بداخلاقی و بدرفتاری پژوهشی تعریف شده است که از جمله آن می توان به سرقت علمی، نقض کپی رایت، افشای هویت، عدم انتشار نتایج تقلب، سوء استفاده داوران از آثار و دستکاری داده های پژوهشی اشاره کرد.
مدیر کانون درستی و اخلاق پژوهشی ایران با تاکید بر اینکه این کانون قصد دارد جلوی این مصادیق و بداخلاقی ها را بگیرد، تصریح کرد: در حوزه فرهنگسازی باید قوانین و مقررات به جامعه علمی کشور آموزش داده شود که این اقدام می تواند با برگزاری پنل ها و دوره های آموزشی انجام شود؛ در همین حال برای آشناسازی کاربران با قوانین و مقررات و درک اهمیت اخلاق پژوهش، می توان از برپایی همایش ها و تولید و انتشار مستندات و آیین نامه ها استفاده کرد.
مدیر دفتر ارتباطات علمی پزوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، با تاکید براینکه برای فرهنگسازی اخلاق پژوهش در ایران باید بستری آماده کنیم تا جامعه علمی، پذیرش اخلاقی شدن را داشته باشد خاطرنشان کرد: در غیراینصورت هرقانون و مجازاتی شکست می خورد.
وی با بیان اینکه هم اکنون قوانینی برای جلوگیری از بداخلاقی های پژوهشی وجود دارد و ما نمی خواهیم قانون بگذاریم ادامه داد: هم اکنون قانون حمایت از مولفان در کشور وجود دارد اما اینکه از لحاظ اخلاقی بخواهد یکپارچه کار کند وجود ندارد که در این راستا کانون کیان در حال آماده سازی بستر پژوهش در حوزه های غیرپزشکی است؛ در این انجمن به سوالات محققان و پژوهشگران پاسخ داده می شود و درخواست مشاور نیز از دیگر راهکارهای این انجمن است.
مدیر گروه اخلاق اطلاعات در انجمن علمی مدیریت اطلاعات ایران، تصریح کرد: ما ادعا نداریم که جامعه بی اخلاق است بلکه قصد ارائه راهکارهای علمی و ترویج اخلاقی پژوهشی داریم؛ چرا که براساس بررسی ها، مشخص شده، بیشترین میزان بداخلاقی و بدرفتار پژوهشی از روی ناآگاهی صورت می گیرد و براین اساس راه های استاندارد برای اینکه افراد به پژوهش ترغیب شوند باید فرهنگسازی شود.
وی با تاکید براینکه بیشترین شکایات در دنیا در حوزه پژوهش مربوط به سرقت علمی است گفت: اغلب افراد در مورد حق و حقوق خود در امر پژوهش اطلاعات کافی و لازم ندارند. براین اساس کانون کیان در قدم های بعدی علاوه بر ترویج اخلاق پژوهشی، کمیته هایی برای بررسی شکایات تشکیل می دهد و با دریافت مجوز، مرجعی برای شکایت افراد در امر پژوهش خواهد بود.
حاجی عزیزی با اشاره به اهمیت اخلاق پژوهش، ادامه داد: تقویت کانون درستی و اخلاق پژوهشی ایران با تکمیل مستندات آموزشی، فعالیتها و تولیدات علمی و برگزاری دوره‌های آموزشی در جهت ترویج اخلاق پژوهش و رسیدن به مرجعی برای شکایات پژوهشگران در دستور کار قرار گرفته است.
وی گفت: اخلاقی کردن پژوهش در کانون کیان در حوزه های علوم انسانی و علوم غیرپزشکی اجرایی می شود.
نظر شما